تفاوت مستربچ و کامپاند
درک تفاوت مستربچ و کامپاند برای بسیاری از تولیدکنندگان در صنایع پلاستیک میتواند مهم و قابل توجه باشد. این دو ماده که در روشهای رایج جهت افزودن رنگ، خواص و عملکرد بهتر در طول فرآیند تولید پلاستیک به محصولات افزوده میشوند، نقش مؤثری در صنایع مختلف خواهند داشت. جهت آشنایی با تفاوتهای این دو ماده پلیمری و اجتناب از بروز مشکل در هنگام خرید یا استفاده آنها پیشنهاد میکنیم در این مطلب همراه پتروهانیک باشید.
آشنایی با مستربچ و کامپاند
کامپاند و مستربچ دو نوع از ترکیبات افزودنی در صنعت پلاستیک هستند که میتوان گفت نقش گستردهای در نفوذ قطعات پلاستیکی مختلف در بین عامه مردم دارند. در هر حال قبل از هر چیز برای درک بهتر تفاوت مستربچ و کامپاند، به معرفی مستربچ و کامپاند به طور جداگانه میپردازیم.
مستربچ چیست؟
مستربچ یکی از معروفترین و پرکاربردترین مادهها در تولید محصولات صنایع پلاستیک سازی محسوب میشود. میتوان گفت مستربچها از جمله افزودنیهایی هستند که قابلیت ایجاد خواص و ویژگیهای مختلف را در پلیمرهای نهایی دارند.
این دسته محصولات از سه جزء پایه پلیمری، عامل سازگار کننده و ماده افزودنی تشکیل میشوند. در توصیف این سه جزء باید گفت پایه پلیمری، ترکیب بهتر مستربچ با پلیمر اولیه را به همراه دارد. از طرفی عامل سازگار کننده مستربچها موجب تسهیل ترکیب مورد نظر میشود. در نهایت ماده افزودنی هم شامل ایجاد خواصی همچون رنگ، ترکیبات بهینه سازی یا پرکنندهها میشود که کاهش قیمت مستربچها را به دنبال خواهد داشت.
مستربچها همچنین به دلیل کاربرد و کارایی منحصر به فردی که دارند در برطرف شدن بسیاری از مشکلات صنعت پلاستیک مؤثر هستند. همین ویژگی سبب شده تا آنها را به عنوان اصلیترین و مهمترین مواد اولیه در رفع مشکلات مربوط به صنعت پلاستیک به شمار آورد.
مستربچها در انواع مختلف به صورت دانههای گرانول تولید میشوند و جهت ایجاد خواص مورد نظر با گرانول اولیه ترکیب میشوند.
کامپاند چیست؟
نوع دیگری از محصولات به کار رفته در صنعت پلاستیک، کامپاندها هستند. این دسته از مواد هم مانند مستربچها جهت تغییر خواص و ساختار جدید در محصول نهایی پلاستیک به کار گرفته میشوند. البته با این تفاوت که کامپاندها در تولید محصولات پلاستیکی به صورت یکجا مورد استفاده قرار میگیرند و نیازی به ترکیب پلیمر با آنها نخواهد بود. در واقع میتوان از کامپاندها به تنهایی استفاده کرد.
در توصیف کامپاند میتوان گفت که از ترکیب چند پایه پلیمری مختلف همراه با دانههای افزودنی ایجاد شده است. این ترکیبات در اکسترودر با هم ترکیب میشوند و بعد از مذاب شدن، به دستگاه خنک کننده منتقل میشوند. استفاده از خنک کننده باعث خواهد شد تا کامپاند شکل جامد خود را به دست آورد. در نهایت کامپاندهای به دست آمده را به صورت دانههای ریز خرد کرده و به بازار عرضه میکنند تا در اختیار تولیدکنندگان اولیه مواد پلاستیکی قرار بگیرد. با توجه به این توضیحات توليدکنندگان در صنعت پلاستیک جهت استفاده از کامپاند، بدون اضافه کردن مواد دیگر، تنها کافی است آن را در دستگاه تزریق پلاستیک بریزند. استفاده راحت کامپاندها نسبت به مستربچ باعث شده که کامپاندها مورد توجه بسیاری از تولیدکنندگان قرار بگیرند.
تفاوت کامپاند و مستربچ
حال که با تعریف مستربچ و کامپاند و ویژگیهای مربوط به آنها آشنا شدید، راحتتر میتوان در مورد تفاوتهای آنها بحث و گفتگو کرد. تفاوت مستربچ و کامپاند تا حدودی باعث تفکیک کاربرد آنها از یکدیگر شده است. چرا که اگر دقت کرده باشید، به طور کلی مستربچها را میتوان به عنوان افزودنی مورد استفاده قرار داد و امکان استفاده از آنها به صورت مستقیم در تولید محصولات با پایههای پلیمری وجود ندارد. در صورتی که همانطور که گفته شد کامپاند قابلیت استفاده به صورت مستقیم بدون اضافه کردن ماده اضافه دیگر را دارد.
نحوه استفاده مستربچ و کامپاند
یکی از بارزترین تفاوتهای بین مستربچ و کامپاند، نحوه استفاده آنهاست. چرا که با توجه به نحوه تولید متفاوت این دو ماده، روش استفاده از آنها در ساخت محصولات پلاستیکی نیز متفاوت خواهد بود.
در مورد مستربچها لازم است آنها را بر اساس یک فرمولاسیون ویژه، با دانههای گرانولی ترکیب کرد. در ادامه آنها را داخل دستگاه اکسترودر یا تزريق پلاستیک ریخت. در صورتی که برای استفاده از کامپاند نیاز به هیچ گونه اقدامات اولیه نیست و تنها کافی است کامپاند را به تنهایی داخل دستگاه تزریق پلاستیک قرار داد.
با توجه به این توضیحات نحوه استفاده از مستربچ نسبت به کامپاند نیاز به دقت و مهارت بالاتری دارد چرا که ترکیب آن با پلیمر اولیه باید بر اساس یک مبنا و اصول تعیین شده انجام شود.
پخش در محصول نهایی
نحوه پخش در محصول نهایی هم میتواند از دیگر تفاوتهای این دو ماده پلیمری باشد. در واقع از ایراداتی که میتوان به استفاده از مستربچها گرفت، پخش نامناسب آن در محصول نهایی است. با توجه به اینکه افزودنیهای موجود در مستربچها متفاوت هستند، ترکیب آنها با مواد اولیه با چالشهایی همراه خواهد بود. از این رو در برخی از موارد ممکن است ترکیب مستربچ با دانههای گرانولی اولیه به درستی انجام نشود. همین امر ممکن است پخش نامناسب آن در محصول نهایی و به دنبال آن پایین آمدن کیفیت را به همراه داشته باشد. در مقابل کامپاندها با توجه به یک فرمولاسیون ویژه و با بهرهگیری از دستگاههای مخصوص تولید میشوند و همین امر باعث خواهد شد ساختار نهایی یکدست بوده و محصول تولید شده از کیفیت بالایی برخوردار باشد.
قیمت مستربچ نسبت به کامپاند
قیمت مناسب مستربچها نسبت به کامپاندها موجب محبوبیت آنها در بین بسیاری از تولیدکنندگان شده است. البته با توجه به نحوه استفاده از مستربچها، در صورت داشتن دانش و مهارت کافی در رابطه با نحوه ترکیب مستربچ با گرانول اولیه، قادر خواهید بود محصول نهایی را با قیمت پایینتر از محصولات تولید شده از کامپاندها تولید کنید.
همچنین مجهز بودن کارگاه به دستگاه ترکیب مستربچ از دیگر عوامل تعیین کننده قیمت است. در واقع میتوان گفت استفاده از مستربچها افرون بر دانش و مهارت نیازمند دستگاههای مجهز پیشرفته است. در مقابل در کارگاههای کوچک، استفاده از کامپاند میتواند نسبت به مستربچ صرفه اقتصادی بیشتری داشته باشد.
آلودگی محیطی
برخی از انواع مستربچ در تولید محصولات پلاستیکی، با مواد ترموپلاستیک و نوعی پودر ترکیب میشوند که استفاده از آنها ممکن است باعث ایجاد آلودگیهای محیطی در فضای کارگاه شوند. در صورتی که استفاده از کامپاند این چنین نخواهد بود.
جمعبندی
مستربچ و کامپاند از جمله ترکیبات مهم و کارآمد در صنعت پلاستیک هستند که تفاوتهایی با یکدیگر دارند. در واقع این دو ماده در مواردی همچون، نحوه استفاده، پخش در محصول نهایی، قیمت، تولید آلودگی و مواردی از این قبیل با هم تفاوت دارند که همه این موارد منجر به تفکیک کاربرد آنها در محصولات پلاستیکی شده است.