گرانول بازیافتی چیست؟
یکی از محصولات پرکاربرد در پتروشیمی، گرانول بازیافتی است. این گرانولها دانههای ریز کوچکی هستند که از بازیافت محصولات پلاستیکی به دست میآیند. گرانولها در رنگهای گوناگون به بازار عرضه میشوند. در طی فرآیند بازیافت محصولات، مواد بازیافتی به قطعات کوچک تقسیم شده و با استفاده از تکنولوژی جدید به گرانول تبدیل میشوند. این گرانولها به عنوان مواد اولیه در صنایع تولیدی خودروسازی، لوازم خانگی، ساختمانی و … کاربرد دارند. برای آشنایی بیشتر با گرانول بازیافتی پلاستیکی پیشنهاد میشود این مقاله را تا پایان دنبال نمایید.
گرانول بازیافتی چیست؟
همانطور که میدانید گرانولها موادی به صورت دانههای بلوری ریز هستند که در صنایع پلیمری تولید میشوند. قسمت اصلی تشکیل دهنده این مواد بیشتر شامل پلیاتیلن، پلیپروپیلن، پلیکربنات و پلی استارلن است. یک نکته مهم در مورد گرانولهای بازیافتی این است که از آنها نمیتوان در تولید برخی از محصولات پلیمری استفاده کرد. زیرا این گرانولها ممکن است از محصولاتی تولید شده باشند که در اثر حرارت یا شکنندگی دچار آسیب شده باشند، بنابراین گاهی کیفیت آنها در حد گرانولهای نو نیست.
هر کدام از انواع گرانول با توجه به نوع کاربردی که دارند درصد متفاوتی از مواد پلیمری را تشکیل میدهند. گرانول بازیافتی نیز ترکیبی از این مواد است که در طی فرآیند بازیافت تشکیل میشود. گرانول بازیافتی پلاستیکی بر اساس خواص متفاوت، به انواع گوناگونی قابل تقسیمبندی است. در بخش زیر به توضیح و تشریح برخی از انواع گرانول بازیافتی پرداخته خواهد شد.
انواع گرانول بازیافتی
از مهمترین و پرکاربردترین گرانولهای بازیافتی میتوان به پلیاتیلن، پلیپروپیلن، پلیکربنات و پلی استایرن اشاره کرد. گرانول بازیافتی پلیاتیلن در صنایع مختلف زیادی کاربرد دارد. این گرانول در اصل نوعی ترموپلاست محسوب میشود. از خصوصیات اصلی ترموپلاستها این است که از خود مقاومت بالایی در برابر واکنش شیمیایی با مواد آلی نشان میدهند. همین مقاومت بالا باعث شده است که این نوع گرانول بازیافتی پلاستیکی جزو پرمصرفترین انواع گرانول محسوب شود. از گرانول بازیافتی پلیاتیلن در صنایع تولیدی آشپزخانه و منزل استفاده فراوان میشود. قیمت تمام شده این گرانول همچنین نسبت به سایر انواع گرانول ارزانتر است.
گرانول بازیافتی پلیاتیلن در دو نوع چگالی پایین و بالا تولید میشود. گرانول پلیاتیلن با چگالی پایین، بسیار شفاف و منعطف بوده و همچنین بر روی آب شناور میماند. محصول تولید شده با این گرانول هنگامی که سوزانده میشود دارای شعلههای زرد و آبی است. گرانول پلیاتیلن چگالی بالا از شفافیت خوبی برخوردار است اما انعطافپذیری آن در حد پلیاتیلن چگالی پایین نیست و در اثر ضربههای سنگین خرد شده و میشکند.
نوع دیگری از گرانولهای بازیافتی، پلیپروپیلن است. از ویژگیهای فیزیکی گرانول پلیپروپیلن، این است که در قسمتهای نازک، شفاف است ولی در بخشهای با ضخامت بیشتر، شفافیت بیشتری دارد. این گرانول نسبت به پلیاتیلن انعطافپذیری کمتری دارد و در نتیجه سخت و شکنندهتر است. به طوری که وقتی آن را با چاقو برش میزنیم به راحتی بریده میشود و میتوان تکههای آن را از یکدیگر جدا کرد. گرانول پلیپروپیلن بر روی ظرف آب شناور میماند و ته نشین نمیشود.
یکی دیگر از انواع گرانول بازیافتی پلاستیکی، گرانول پلیوینیلکلراید است. این گرانول شفافیت خوبی دارد و از درجه سختی بالایی نیز برخوردار است. بنابراین از نظر میزان شکنندگی، بسیار شکننده است و میتوان آن را به راحتی برش داد. هنگامی که این گرانول را در ظرف آب میاندازیم شناور نمیماند و در ته ظرف تهنشین میشود.
تولید گرانولهای بازیافتی
برای اینکه پاسخ سؤال گرانول بازیافتی چیست را بدانید بهتر است با نحوه تولید این محصول بیشتر آشنا شوید. در این قسمت به این موضوع پرداخته خواهد شد.
همانطور که از اسم آنها مشخص است این گرانولها در اثر بازیافت محصولات به دست میآیند. بازیافت مواد پلیمری برای تهیه گرانول شامل چندین مرحله است که شامل جمعآوری، مرتب و تمیز سازی، پردازش مجدد، ذوب و در نهایت تولید گرانول است. در طی فرآیند پردازش بر روی مواد بازیافتی، ابتدا مواد خالصسازی شده، وارد دستگاه اکسترودر شده تا زمانی که دمای آن به ۲۴۰۰ درجه سانتیگراد برسد. در دمای ذکر شده، مواد به طور کامل ذوب شده و بعد از عملیات خنکسازی، به شکل قطعات بریده شده از دستگاه خارج میشوند. در مرحله بعد، تکههای بریده شده به شکل گلولههای کوچک درمیآیند که گرانول بازیافتی نام دارد.
طراحی ماشینهای تولید این گرانولها به صورتی است که ورودی دانههای گرانول باید به به شکل قطعات ریز باشند. این تکههای کوچک پلاستیکی زمانی که وارد دستگاه میشوند ابتدا به شکل ورقههای گوشهدار تبدیل شده اما به این صورت نمیتوان آنها را وارد قیف کرد، بنابراین نیاز به تغییر شکل دارند. نکته مهم دیگری که در دستگاههای تولید گرانول باید به آن توجه کرد این است که مواد ورودی دستگاه باید از یکنواختی خاصی برخوردار باشد. زیرا عدم یکنواختی مواد ورودی، سبب پایین آمدن کیفیت محصول تولیدی خواهد شد.
مزایای استفاده از گرانول بازیافتی
استفاده از گرانول بازیافتی پلاستیکی در صنایع، مزایای بسیاری دارد. در اینجا به برخی از مهمترین آنها اشاره شده است:
صرفهجویی در هزینه
در واقع میتوان گفت مهمترین انگیزه و هدف تولیدکنندگان جهت استفاده از این گرانولها، مقرون به صرفه بودن آنها است. به طور کلی در هر سیستم تولیدی عامل اقتصادی میتواند پایه و اساس کار را تشکیل دهد. با نگاهی دیگر به این عامل میتوان گفت هر زمان که از گرانول بازیافتی استفاده میشود ارزش افزوده نیز با آن همراه بوده و در نهایت قیمت گرانول بازیافتی پلاستیکی در بازار سه تا شش برابر از گرانولهای نو ارزانتر است.
صرفهجویی در زمان و انرژی
یکی از مزایای دیگر استفاده از گرانولهای بازیافتی، مسئله صرفهجویی در زمان و انرژی است. زمان، یکی از ابزار اصلی و مهم در همهی کارها است. اگر بتوان زمان را مدیریت و کنترل کرد قطعاً اثرات مثبت و خوبی بر روند تولید خواهد گذاشت. محدودیت منابع انرژی نیز امروزه یکی از معضلات بزرگ بر سر راه تولید کنندگان است. کاربرد گرانولهای بازیافتی نیز تا حدی توانسته بر حل این مسئله واقف شود.
سلامت محیط زیست
آلودگی محیط زیست یکی از مهمترین خطراتی است که در قرنهای اخیر زندگی بشر و سایر جانداران را مورد تهدید قرار داده است. توجه به عاملهای مضر محیط زیست در فرآیند تولید و حذف آنها، میتواند کمک شایانی در این زمینه باشد. در واقع با جمعآوری این پلاستیکها از محیط زیست، طبیعت پاک و عاری از عوامل آلودهکننده میشود. در کشور ما عملیات بازیافتی نسبت به سایر کشورهای صنعتی بسیار کمتر است، بنابراين محصولات بازیافتی زیادی در محیط زیست پراکنده هستند که نیاز به جمعآوری دارند. با گسترش و پیشرفت در زمینه تکنولوژی تولید گرانول بازیافتی پلاستیکی میتوان تا حدی مواد بازیافتی را از طبیعت پاکسازی کرد.
جمعبندی
گرانول بازیافتی یکی از محصولات تولیدی در صنایع پتروشیمی است. این گرانولها از بازیافت محصولات پلیمری تولید میشوند. گرانولهای بازیافتی در انواع مختلفی قابل تولید هستند که بر اساس میزان مواد تشکیل دهنده آنها نامگذاری میشوند. از انواع گرانول بازیافتی پلاستیکی میتوان پلیاتیلن، پلیپروپیلن، پلیاستایرن و پلیوینیل کلراید را نام برد که هر کدام از انواع گرانول کاربرد خاصی دارند. از ویژگیهای بیشتر انواع گرانول، شفافیت و انعطافپذیری آنها است. گرانولهای بازیافتی همچنین از مقاومت شیمیایی بالایی برخوردار بوده و تولید این گرانولها در سلامتی محیط زیست تأثیر به سزایی دارد.