پلاستیک از زمان ورود خود به صنایع مختلف، تبدیل یکی از پرکاربردترین محصولات و مواد اولیه شده است. با وجود این که پلاستیک به راحت‌تر شدن زندگی انسان‌ها کمک می‌کند، خطرات بسیاری هم برای سلامت انسان و محیط زیست به وجود آورده است. به دلیل عدم تجزیه پذیری این ماده، تولید انبوه پلاستیک و ازدیاد زباله‌های آن، این ماده پلیمری تبدیل به یک معضل جهانی شده است. یکی از بهترین راه‌های ذخیره انرژی و مبارزه با آلودگی‌های ناشی از پلاستیک، بازیافت آن است. اگر شما هم دوست دارید تا با انواع بازیافت پلاستیک و روش‌های مختلف آن آشنا شوید، ادامه این مطلب را به هیچ عنوان از دست ندهید.
بازیافت پلاستیک چیست؟
سوالی که برای بیشتر افراد به وجود می‌آید این است که بازیافت پلاستیک چیست و انجام آن چه ضرورتی دارد؟ بازیافت پلاستیک به فرآیندی گفته می‌شود که در طی آن، ضایعات پلاستیکی جمع آوری شده و پس از طی کردن مراحل مختلی و پردازش‌های لازم، به مواد اولیه جدیدی برای تولید محصولات دیگر تبدیل می‌شوند این فرآیند می‌توانید میزان زباله‌های پلاستیکی را در طبیعت کاهش داده و تمامی پلاستیک‌های دور ریز را تبدیل به ماده اولیه جدید کند. بازیافت انواع و مراحل مختلفی داشته که با توجه به نوع پلاستیک و هدف نهایی تولید، می‌تواند شامل مراحل مختلفی شود.
انواع روش‌های بازیافت پلاستیک
بازیافت پلاستیک روش‌های مختلفی داشته و به شیوه‌های گوناگونی انجام می‌شود. هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خود را داشته و مناسب پلاستیک‌های خاصی هستند. همچنین با انتخاب هر کدام از انواع روش‌های بازیافت پلاستیک، محصول نهایی تولید شده از مواد بازیافتی هم تفاوت خواهد داشت. در ادامه به برخی از مهم‌ترین انواع روش‌های بازیافت پلاستیک اشاره شده است.
- بازیافت مکانیکی: در این روش بازیافت که متداول‌ترین و رایج‌ترین روش است، پلاستیک‌ها خرد شده، به صورت کامل شسته و پاکسازی شده و تبدیل به گرانول‌های پلاستیک می‌شوند. از این گرانول‌ها برای تولید مواد پلاستیکی جدید استفاده می‌شود.
- بازیافت شیمیایی: این روش به تجزیه ساختار مولکولی پلاستیک‌ها پرداخته و آن‌ها را به مواد سازنده خود (مونومرها) یا سوخت تبدیل می‌کنند. این روش به هزینه و امکانات بیشتری نیاز دارد.
- بازیافت انرژی: در این روش از ضایعات پلاستیکی برای تولید انرژی‌های مختلف استفاده می‌شود. این روش می‌تواند زباله‌های ناشی از تولید پلاستیک را تا حد چشمگیری کاهش دهد. اما به دلیل آلودگی هوا و انتشار گازهای گلخانه‌ای، روش مطلوبی محسوب نمی‌شود.
دلیل اهمیت بازیافت پلاستیک
با افزایش مصرف پلاستیک در صنایع مختلف و مصارف خانگی، در سراسر جهان زباله‌های پلاستیکی روی هم انباشته شده و به دلیل داشتن ساختار شیمیایی و تجزیه ناپذیری، آسیب جبران ناپذیری به محیط زیست می‌زنند. میکروپلاستیک‌ها و سایر ریزپلاستیک‌ها وارد آب و خاک شده و در نهایت به بدن انسان راه پیدا کرده و بیماری‌های درمان ناپذیری را به وجود می‌آورند. با بازیافت پلاستیک هم نمی‌توانیم به طول کامل از آسیب‌های ناشی از زباله‌های پلاستیکی در امان باشیم. اما بازیافت می‌تواند تا حدود بسیار زیادی به پاکسازی طبیعت کمک کند. در ضمن ناگفته نماند که استفاده از پلاستیک‌های بازیافتی برای تولید مواد جدید، به حفظ انرژی هم کمک بسیاری می‌کند.
مراحل بازیافت پلاستیک به چه صورت است؟
مراحل بازیافت به انواع بازیافت پلاستیک بستگی داشته و با توجه به روش انتخابی برای بازیافت می‌تواند متفاوت باشد. در ابتدا باید پلاستیک‌ها را از منابع مختلفی مانند زباله‌های صنعتی یا مراکز تجاری شهری و زباله‌های خانگی تفکیک کرد و به مراکز مختلف انتقال داد. این مرحله به خودی خود مرحله‌ای زمان بر و پرهزینه بوده و تفکیک زباله‌ها توسط مردم می‌تواند کمک بسیاری به تسریع این مرحله کند. پس از انجام این مرحله، پلاستیک‌ها به مراکز مختلف برده شده و با توجه به پلیمر سازنده آن‌ها دسته بندی می‌شوند. مراحل بعدی شامل تمیزکردن و شست و شو، خرد کردن و گرانول‌سازی یا این که تبدیل آن‌ها به سوخت یا مونومر می‌شود. پلاستیک‌هایی که به گرانول یا مونومر تبدیل شده باشند هم در انتها برای تولید مواد پلاستیکی دیگر به خط تولید کارخانه‌ها می‌روند.
دشواری‌های بازیافت پلاستیک
با وجود این که بازیافت زباله‌های پلاستیکی مزایای بسیاری دارد، اما به دلیل برخی از چالش‌های پیش رو، نمی‌توان تمامی پلاستیک‌ها را بازیافت کرد. برخی از مهم‌ترین چالش‌ها و دشواری‌های بازیافت پلاستیک، شامل موارد زیر می‌شوند.
- تفکیک زباله‌های پلاستیکی از سایر زباله‌ها بدون همکاری مردم و سازمان‌های مختلف بسیار زمان بر و پرهزینه بوده و در برخی از موارد به طول کلی غیر قابل انجام است.
- برای بازیافت نیاز به سرمایه و تجهیزات مدرن و پیشرفته داریم.
- برخی از پلاستیک‌ها همچنان غیرقابل بازیافت بوده و هیچ تکنولوژی مناسبی برای استفاده مجدد آن‌ها در خط تولید وجود ندارد.
روش‌های جایگزین مانند استفاده از پلاستیک‌ها به عنوان سوخت می‌تواند میزان گازهای گلخانه‌ای را تا حدود بسیار زیادی گسترش بدهد. بهترین راه حل این است که مردم همکاری گسترده داشته و علاوه بر تفکیک زباله‌های خود، تا جای ممکن از پلاستیک‌های غیرقابل تجزیه استفاده نکنند.
کاربرد پلاستیک بازیافتی چیست؟
پلاستیک‌های بازیافتی کاربردهای گسترده‌ای داشته و در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از مهم‌ترین صنایعی که در خطوط تولید خود از پلاستیک‌های بازیافتی کمک می‌گیرند، شامل صنایع بسته بندی، صنایع نساجی، خودروسازی، ساختمان‌سازی، لوازم خانگی و لوازم الکتریکی هستند. برخی از محصولات را می‌توانید در لیست زیر مشاهده کنید.
- ساخت قطعات داخلی خودرو
- ساخت ورق‌های عایق ساختمانی
- ساخت لوله‌های مختلف ساختمانی و انتقالی
- لواز برقی
- تولید بطری‌ها و کیسه‌های پلاستیکی مختلف
کلام آخر
بازیافت پلاستیک در حال حاضر بهترین راهکار برای مبارزه با آلودگی‌های پلاستیکی در محیط زیست است. با توجه به این که پلاستیک‌ها بخش جدایی ناپذیری از زندگی ما شده‌اند، نمی‌توان به طول کلی آن‌ها را کنار گذاشت. اما با سرمایه گذاری درست سرمایه داران و همچنین همکاری مردم و سازمان‌های مختلف، می‌توان آلودگی‌های محیطی آن را تا حدود بسیار زیادی کاهش داد. با کمک به روند بازیافت پلاستیک، می‌توانید قدمی مثبت برای حفظ محیط زیست خود و مدیریت پسماند بردارید.
