تولید مستربچ یک فرآیند بسیار مهم و حیاتی در صنایع پلاستیک‌سازی و پلیمری است. مستربچ‌ها، نوعی از ماده افزودنی بر پایه رزین بوده که انواع و افزودنی‌های مختلفی داشته و با اهداف متفاوت، به مواد اولیه محصولات پلاستیکی اضافه می‌شوند. این مواد در حین افزایش سهولت استفاده از رنگ و مواد افزودنی، ویژگی‌هایی مانند پایداری رنگ، مقاومت شیمیایی، مقاومت مکانیکی و دوام بالا در برابر اشعه‌های UV را هم به محصول اضافه می‌کنند. از مستربچ‌ها در صنایع مختلفی مانند خودروسازی، لوازم خانگی و بسیاری موارد دیگر استفاده می‌شود. در ادامه این مطلب قصد داریم تا مروری بر فرآیند تولید این مواد افزودنی داشته و ببینیم که فرآیند تولید مستربچ چگونه است.
انتخاب و آماده‌سازی مواد اولیه
اولین و مهم‌ترین مرحله برای تولید مستربچ، انتخاب و آماده‌سازی مواد اولیه آن است. مهم‌ترین بخش مستربچ، رزین پایه آن است که می‌تواند انواع مختلفی مانند PP یا PE داشته باشد. پس از انتخاب رزین پایه، نوبت به انتخاب افزودنی‌ها و مواد مختلف مانند رنگدانه‌ها می‌رسد. این مواد باید به صورتی انتخاب شوند که با رزین پایه از نظر شیمیایی، پایداری حرارتی و سایر موارد هماهنگی داشته باشند. در ضمن فراموش نشود که ترکیب این مواد، باید نیازهای خاص کاربر برای تولید محصول را هم برطرف کنند. این مرحله یکی از مهم‌ترین مراحل بوده و انجام درست و دقیق آن می‌تواند باعث کاهش ضایعات تولید و بهینه‌سازی آن شود. در کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولید مستربچ، از ابزارهای پیشرفته و دقیق برای تضمین کیفیت مواد اولیه استفاده شده و تنها از موادی استفاده می‌شود که استانداردهای اولیه را داشته باشند.
فرمولاسیون و ترکیب مواد
مرحله بعدی که تاثیر بسیار مهمی روی کیفیت نهایی مستربچ تولید شده دارد، فرمولاسیون و ترکیب مواد اولیه انتخاب شده است. ترکیب درست مواد و توزیع صحیح و یکنواخت آن، باعث می‌شود تا مستربچ کیفیت بالاتری داشته باشد. در صورت انجام درست این مرحله، از مشکلاتی مانند رگه‌دار شدن رنگ، عملکرد ضعیف و ناهماهنگی در ویژگی‌های آن جلوگیری می‌شود. برای این که این مرحله از فرآیند تولید مستربچ به درستی انجام شود، کارخانه‌ها و کارگاه‌ها از دستگاه‌ها و میکسرهای پیشرفته‌ای مانند آسیاب سه غلطکه یا اولتراسونیک استفاده می‌شود. استفاده از تجهیزات نامناسب، قدیمی یا تنظیم نشده، می‌تواند به طور چشم‌گیری کیفیت مستربچ را کاهش داده و حتی در مواردی آن را غیر قابل استفاده کند.
فرآیند اکستروژن
در مرحله سوم، موادی که با تکنیک‌های درست با یکدیگر ترکیب و یکنواخت شده‌اند، از دستگاهی با مسیر حرکت مارپیچ عبور داده شده تا ذوب و شکل دهی شوند. نکته مهم و کلیدی برای دستیابی به بهترین نتیجه از فرآیند اکستروژن، کنترل درست و دقیق پارامترهایی مانند دما، فشار و سرعت چرخش دستگاه است. در صورتی که این موارد به درستی رعایت و کنترل نشوند، هدررفت محصول در فرآیند تولید افزایش پیدا کرده و کیفیت نهایی هم به شدت کاهش پیدا می‌کند. برای این که نتیجه و کیفیت مواد پس از فرآیند اکستروژن ثابت و مطلوب باشد، باید از دستگاه‌ها به درستی نگهداری شده و از ابزار پیشرفته برای کنترل سایر پارامترها استفاده کرد.
خنک‌سازی و تولید پلت
مستربچ‌های بی‌کیفیتی که دارای مشکلاتی مانند شکل نامطلوب، چگالی غیریکنواخت یا ترک خوردگی هستند، معمولا در مرحله خنک‌سازی و پلت‌سازی با مشکل مواجه شده‌اند. در این مرحله، با استفاده از دستگاه‌ها و سیستم‌های پیشرفته خنک‌سازی مانند حمام آب یا خنک‌سازی با هوای سرد، مخلوط ذوب شده را سرد و جامد می‌کنند. انتخاب نوع خنک‌سازی، به پلیمر و رزین پایه به کار رفته بستگی دارد. برای دریافت بهترین نتیجه از این مرحله، باید ابتدا با استفاده از دستگاه‌های مختلف، رطوبت داخل محصولات را شناسایی و خشک کرد. سپس با دما و سرعتی کنترل شده، مواد خنک و جامد می‌شوند.
کنترل کیفیت
کنترل کیفیت پس از تولید محصول نهایی، اهمیت ویژه‌ای در فرآیند تولید مستربچ دارد. یک سری استانداردهای مشخص در رابطه با مواد اولیه، ترکیب‌سازی، اکستروژن و خنک کردن محصولات وجود داشته که هر بچ تولید شده باید آن‌ها را داشته باشند. آزمون‌هایی که در این مرحله انجام می‌شوند شامل ارزیابی ثبات رنگ، کیفیت مواد پخش شده، خواص فیزیکی محصول و عدم ایجاد ترک خوردگی یا کج شدگی روی آن می‌شوند. در صورتی که مرحله کنترل کیفیت به درستی و کامل انجام نشود، ضایعات تولید افزایش یافته و رضایت مشتریان کاهش پیدا می‌کند. کارشناسان بخش کنترل کیفیت، باید تمامی این بچ‌ها را با دقت بررسی کرده و مستندات را به صورت کامل ثبت کنند.
بسته بندی و ذخیره سازی
بسته بندی مرحله نهایی از تولید مستربچ، پیش از رسیدن آن به دست مشتریان است. بسته بندی مستربچ هم مانند سایر مراحل اهمیت بسیار زیادی دارد. در صورتی که بسته بندی و ذخیره‌سازی به درستی انجام نشود، محصول پیش از رسیدن به دست مشتری خراب شده و کیفیت خود را از دست می‌دهد. بنابراین مهم است که برای ذخیره‌سازی مستربچ‌ها، از ظروف یا کیسه‌های مقاوم در برابر رطوبت، گرد و غبار و سایر عوامل محیطی استفاده شود. پس از اطمینان از استاندارد بودن ظرف‌های بسته بندی، نوبت به کنترل محیط ذخیره‌سازی می‌رسد. محیط نگهداری مستربچ‌ها باید قابلیت کنترل دما، رطوبت و تهویه هوا را داشته باشد. همچنین باید از تابش مستقیم نور خورشید به بچ‌ها هم جلوگیری شود. در ضمن بسته بندی تمامی ظروف باید لیبل‌های مربوطه مانند تاریخ تولید و شماره بچ را داشته باشند.
کلام پایانی
فرآیند تولید مستربچ مراحل مختلفی داشته که هر کدام از آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارند. از انتخاب مواد اولیه گرفته تا ترکیب مواد، خنک‌سازی و بسته بندی آن، نقش مهمی در کیفیت مستربچ‌های تولیدی ایفا می‌کنند. برای این که بتوانید بهترین نتیجه را از مستربچ تهیه شده دریافت کرده و محصولات با کیفیتی را تولید کنید، باید مستربچی را تهیه کرده که تمامی این مراحل را به صورت کاملا استاندارد و دقیق پشت سر گذاشته باشند. نقص و خطا در هر مرحله، باید افت کیفیت بچ‌های تولیدی و در نهایت افت کیفیت محصول تولید شده می‌شود. سرمایه گذاری برای تهیه مستربچ درجه یک، تضمین حفظ و افزایش اعتبار برند شما و رضایت مشتریان خواهد بود.
سوالات متداول
فرآیند تولید مستربچ چگونه است؟
فرآیند تولید مستربچ شامل مواردی از جمله آماده‌سازی مواد، ترکیب درست، فرآیند اکستروژن، جامد‌سازی و بسته بندی می‌شوند.
مهم‌ترین مرحله تولید مستربچ چیست؟
تمامی مراحل تولید مستربچ اهمیت ویژه‌ای داشته و خطا در هر مرحله می‌تواند منجر به کاهش کیفیت بچ‌های تولیدی شود.
مستربچ درجه یک چه ویژگی‌هایی دارد؟
مستربچ با کیفیت دارای ویژگی‌هایی مانند شکل و ترکیب یک نواخت، مواد اولیه با کیفیت و بسته بندی غیرقابل نفوذ است.
