کاربرد مستربچ

همانطور که در تعریف مستربچ گفته شد مستربچ متشکل از سه جزء پلیمر پایه، افزودنی و عامل سازگارکننده، کاربرد گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد. گستردگی کاربرد مستربچ ناشی از متنوع بودن انواع مختلف آن است.

کافی است نگاهی به محیط اطراف خود بیندازید تا متوجه نقش مهم انواع مختلف پلاستیک و پلیمرها در زندگی خود شوید. به عنوان مثال لوازم خانه و آشپزخانه، پوشش‌های کابل برق، سیم‌های به کار رفته در لوازم الکترونیکی، قطعات به کار رفته در صنایع خودروسازی و بسیاری از موارد دیگر نمونه‌هایی از مصارف این پلیمرها هستند. البته این پلیمرهای به کار رفته در کاربردهای مختلف، به تنهایی خواص مورد نیاز تولید کنندگان را برآورده نمی‌کنند. از این رو از طریق ترکیب آن‌ها با انواع مختلف مستربچ، می‌توان خواص مورد نیاز خود را در محصول تولیدی ایجاد کرد.

مستربچ‌ها از نظر ظاهری به شکل گرانول هستند که در صنایع مختلفی همچون صنعت بسته‌بندی، اتصالات سیم کابل و تولید لوله، تولید لوازم خانگی، قطعات خودرو و موارد دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند که در این مطلب قصد داریم به طور مفصل به بررسی آن بپردازیم.

مزیت استفاده از مستربچ

کاربرد مستربچ در صنایع مختلف، مزیت‌های بسیاری برای تولید کنندگان دارد. استفاده از این ماده در تولید محصولات مختلف علاوه بر صرفه‌جویی در نیروی کار، منجر به کاهش مصرف انرژی و هزینه در بسیاری از صنایع می‌شود. از مهم‌ترین مزیت‌های استفاده از این ماده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• صرفه‌جویی در هزینه‌های صنایع مختلف
• قابلیت سازگاری در ترکیب با پلیمرهای مختلف
• امکان راحتی در جابه‌جایی و حمل‌ونقل
• امکان پخش شدن رنگ به صورت یکنواخت در محصولات تولید شده
• عدم ایجاد هزینه‌های اضافی در پاکسازی محیط کار
• و بسیاری از موارد دیگر

همانطور که گفته شد، مستربچ‌ها در انواع و رنگ‌های متنوع به بازار عرضه شده که متناسب با نوع کاربرد در صنایع مختلف به کار گرفته می‌شوند. از این رو جهت آشنایی با کاربرد آن‌ها بهتر است به طور جداگانه به بررسی هرکدام از انواع آن بپردازیم.

کاربرد انواع مستربچ در صنایع مختلف

جهت آشنایی بیشتر با کاربرد مستربچ، به معرفی مختصر هرکدام از انواع آن‌ها و کاربردشان می‌پردازیم.

مستربچ رنگی

از کاربرد مستربچ رنگی می‌توان به استفاده از آن در صنایع تولید پلاستیک و قطعات پلیمری اشاره کرد که جهت تولید محصولات مختلف نیازمند مواد اولیه رنگی هستند. در واقع استفاده از این مستربچ‌ها علاوه بر ایجاد رنگ مناسب، باعث بهبود خواص فیزیکی و کیفیت محصولات تولیدی می‌شود. این گونه ترکیبات در رنگ‌های مختلف متشکل از سه بخش پایه پلیمری، رنگدانه و پایدار کننده تولید می‌شوند.

از نکاتی که هنگام استفاده از مستربچ‌های رنگی لازم است به آن توجه شود، سازگاری پلاستیک و افزودنی‌های دیگر با این نوع گرانول یا رنگدانه است.

مستربچ سفید

مهم‌ترین کاربرد مستربچ سفید در تولید لیوان یکبار مصرف و بطری پلاستیکی است. به طور کلی از مدل‌های مستربچ سفید جهت تولید مواد با رنگ سفید استفاده می‌شود.

مستربچ مشکی

از مستربچ مشکی، به عنوان پایه پلیمری جهت رنگ آمیزی محصولات مقاوم به (uv) استفاده می‌شود. این نوع مستربچ همچنین در صنایع تولید لوله و اتصالات، صنایع لوازم خانگی، قطعات تزریقی در صنعت و مواردی از این قبیل کاربرد دارد.

مستربچ پرکننده

در تولید برخی از محصولات در صنایع مختلف، علاوه بر خواص، قیمت نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. مستربچ پرکننده از جمله موادی است که در برخی از فرایندها جایگزین پلیمر در محصول نهایی خواهد شد. همین امر منجر به کاهش میزان مصرف پلیمر و در نهایت کاهش هزینه‌ها و قیمت محصولات نهایی می‌شود.

از این رو بسیاری از صنایع مختلف با به کارگیری مستربچ پر کننده، تولیدات به صرفه‌تری را به بازار عرضه می‌کنند.

مستربچ افزودنی

مستربچ‌های افزودنی خود در انواع مختلفی به بازار عرضه می‌شوند که هرکدام با توجه به ویژگی‌هایی که دارند در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از این رو جهت آشنایی با کاربرد مستربچ افزودنی در صنایع مختلف، بهتر است به طور جداگانه به بررسی آن‌ها بپردازیم.

• مستربچ افزودنی رنگی: مستربچ‌ها در تولید محصولات و قطعات رنگی پلاستیکی کاربرد بسیاری دارند. در واقع جهت دستیابی به رنگ دلخواه و خواص و ویژگی‌های مورد نظر، می‌توان مقداری از این مستربچ‌ها را به پلیمر اضافه کرده و با تغییر غلظت، نمونه‌های رنگی متنوعی را تولید کرد.
• مستربچ لیزکننده: از این نوع مستربچ بیشتر در صنایع پلاستیکی جهت تولید فیلم‌های پلاستیکی یا در صنایع پزشکی جهت تولید تجهیزات پزشکی همچون سرنگ‌ها استفاده می‌شود. چرا که این ماده باعث ایجاد لغزندگی و کاهش چسبندگی بین فیلم‌ها و همچنین کاهش اصطکاک بین دو قطعه داخلی سرنگ می‌شود.
• مستربچ آنتی بلاک: این مستربچ جهت کاهش چسبندگی در فیلم‌های تولید شده پلیمری به کار می رود.
• مستربچ ضد الکتریسیته: از این نوع مستربچ در اکثر صنایع همچون خودرو سازی، منسوجات و الیاف، کالاهای صنعتی، محصولات پلاستیکی و قطعات الکترونیکی استفاده می‌شود. با افزودن این مستربچ به پلیمرها از ایجاد الکتریسیته ساکن و همچنین گردوغبار در سطح محصولات تولید شده، جلوگیری به عمل می‌آید.
• مستربچ آنتی یووی: مستربچ آنتی یووی در صنایع مختلف بسته‌بندی، فیلم‌های گلخانه‌ای، لوله و اتصالات، صنایع خودرویی و صنایع دیگر پلیمری به کار می‌رود. در واقع کاربرد مستربچ مذکور به گونه‌ای است که با افزودن آن به پلیمر محصولات مختلف، دیگر با تغییر رنگ محصول تولیدی بر اثر تابش نور خورشید مواجه نخواهیم شد.
• مستربچ کمک فرآیند: از مستربچ افزودنی کمک فرایند هم در صنایع مختلف نساجی، تولید لوله‌های پلی‌اتیلن، کابل‌های برق، صنایع بسته‌بندی و صنایع کشاورزی استفاده می‌شود. افزودن این ماده به پلیمرها، به بهتر شدن فرایندهای پلیمری کمک شایانی می‌کند.
• مستربچ آنتی اکسیدانت: مستربچ آنتی اکسیدانت هم از جمله افزودنی‌هایی است که در صنایع متنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد‌. در واقع از آنجایی که بسیاری از پلیمرها بر اثر برخی از عوامل محیطی، ممکن است دچار تخریب و اکسید شوند، از این نوع مستربچ جهت جلوگیری از اکسید شدن و پایداری پلیمرها استفاده می‌شود.

علاوه بر موارد فوق مستربچ‌های دیگری همچون تمیز کننده، شفاف کننده، ضد حریق، زیست تخریب پذیر و ضد بخار وجود دارند که با توجه به نوع آن‌ها در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

جمع‌بندی

مستربچ‌ها به عنوان نوعی گرانول، نقش مؤثری در تولید محصولات صنایع مختلف ایفا می‌کنند. کاربرد مستربچ که ترکیبی از پیگمنت (رنگدانه)، افزودنی بهینه کننده و یک پلیمر ترموپلاستیک بوده بسیار گسترده است. چراکه ترکیب آن با پلیمرها، منجر به تولید محصولات با کیفیت و با خواص ویژه در صنایع مختلف بسته‌بندی، تولید قطعات خودرو و بسیاری از موارد دیگر می‌شود.